ตาราง แสดงการเปรียบเทียบโครงสร้างและหน้าที่ของระบบประสาท

ตาราง แสดงการเปรียบเทียบโครงสร้างและหน้าที่ของระบบประสาทในอำนาจจิตใจและระบบประสาทอัตโนมัติ (นอกอำนาจจิตใจ)

โครงสร้างและหน้าที่	ระบบประสาทในอำนาจจิตใจ	ระบบประสาทอัตโนมัต
1. รูปร่าง
1) หน่วยปฏิบัติงาน	กล้ามเนื้อลาย	กล้ามเนื้อเรียบ กล้ามเนื้อหัวใจ และต่อมต่าง ๆ
2) ปมประสามนอกระบบประสาท	ไม่มี	มี
3) จำนวนเซลล์ประสาท	หนึ่งเซลล์	สองเซลล์
4) ใยประสาท	มีเยื่อไมอีลีนหุ้ม	ใยประสาทก่อนไซแนปส์ (Peganglionic) มีเยื่อไมอีลินหุ้มแต่ใยประสาทหลังไซแนปส์ (Poastganglionic) เป็นชนิดไม่มีเยื่อไมอีลินหุ้ม
5) ขนาดและความเร็วในการนำกระแสประสาท	เซลล์ประสาทมีขนาดใหญ่และสามารถนำกระแสประสาทได้เร็ว	เซลล์ประสาทมีขนาดเล็กและนำกระแสประสาทได้ช้า
2. หน้าที่
1) การออกฤทธิ์ต่อหน่วยปฏิบัติงาน	กระตุ้น	อาจกระตุ้นหรือยับยั้งการทำงานก็ได้
2) ผลต่ออวัยวะที่ไปหล่อเลี้ยงถ้าตัดประสารออก	อัมพาตและฝ่อไป	ยังสามารถทำงานได้
3) บทบาทการทำงาน	ในอำนาจจิตใจเพื่อปรับให้เข้ากับสภาพแวดล้อมนอกร่างกาย	นอกอำนาจจิตใจ ปรับให้เข้ากับสภาพแวดล้อมนอกร่างกาย
4) สารสื่อประสาท	แอซีทิลโคลีน	แอซีทิลโคลินและอะดรีนาลีน